System tubeless to niesamowite rozwiązanie, które wśród zawodowców jak i wielu entuzjastów kolarstwa stało się standardem. Czym jest system bezdętkowy i dlaczego jest lepszy od dętek?
Powszechnym i najprostszym rozwiązaniem stosowanym w kołach rowerowych jest opona z dętką. Jest to tanie rozwiązanie, ponieważ dętki nie kosztują majątku, a dla bardziej wprawionych również nie stanowią problemu w serwisowaniu. Znacie jednak ten moment kiedy jedziecie po super ścieżce i nagle z opony wydobywa się syk? Nastrój pryska i zaczyna się główkowanie, ile czasu zajmie zmiana dętki, albo co gorsza, co zrobić jeżeli tej dętki zapasowej po prostu nie mamy? Na zmianę dętki musimy poświęcić trochę czasu, a szczególnie cenne są te sekundy, które akurat dołożą się do końcowego czasu na wyścigu. Jeżeli jesteś rowerowym entuzjastą i zależy Ci na jak najbardziej bezawaryjnej jeździe, to system tubeless jest właśnie dla Ciebie. Jest to rozwiązanie stosowane już od dobrych kilku lat i zdobywa coraz większe grono zwolenników. Jeżeli nigdy wcześniej nie miałeś styczności z tubelessem, na początku może się to wydać skomplikowane i czasochłonne, ale tak naprawdę zasada działania jest bardzo prosta.
System bezdętkowy opiera się na specjalnym płynie krążącym w oponie w czasie jazdy. W momencie przebicia opony np. kolcem, płyn wraz z uciekającym powietrzem błyskawicznie dostaje się do otworu i go zalepia. W wielu przypadkach użytkownicy nawet nie poczują, że coś im się wbiło w oponę. Przy większych dziurach proces ten może się nieznacznie wydłużyć. W takich przypadkach może być potrzebne uzupełnienie powietrza, które uciekło zanim płyn zdołał uszczelnić otwór. Zazwyczaj po dopompowaniu można spokojnie kontynuować jazdę. Zdarza się jednak, że dziura zrobi się tak niefortunnie, że płyn ma problem z jej uszczelnieniem. Na to też są sposoby i o nich także opowiemy w tym artykule, a wcześniej opiszemy na czym polega system tubeless i podpowiemy jakich akcesoriów potrzebujesz, aby wkroczyć w świat jazdy bezdętkowej.
CO MOŻNA ZYSKAĆ?
Najprościej mówiąc ochronę przed przebiciem, o której już wspomnieliśmy. Dodatkowymi plusami jest możliwość jazdy na mniejszym ciśnieniu w oponie, co znacznie zwiększy komfort jazdy, a także polepszy kontrolę i prowadzenie roweru oraz znacząco zwiększy przyczepność.
JAKIE SĄ MINUSY
Do minusów można zaliczyć cenę akcesoriów. Zestaw składający się z płynu uszczelniającego, taśmy i wentyli będzie kosztować drożej niż dwie dętki. Dla niewprawionych montaż systemu bezdętkowego czy jego późniejsza obsługa (dolanie płynu) może stanowić kłopot, ale w takim przypadku koła można przynieść do serwisu i odebrać je w stanie gotowym do jazdy
CO JEST NIEZBĘDNE, BY STOSOWAĆ SYSTEM TUBELESS?
Aby użytkować koło w systemie tubeless należy mieć obręcze specjalnie do tego celu przystosowaną, co w dzisiejszych czasach nie jest problemem, ponieważ większość producentów ma takie obręcze w swojej ofercie. Oprócz przystosowanej obręczy należy użyć kilku specjalnych akcesoriów. Najprostszy zestaw do systemu tubeless składa się z taśmy uszczelniającej, kompatybilnych wentyli i płynu uszczelniającego.
Pierwszą czynnością, którą należy wykonać, aby zacząć montaż systemu tubeless jest uszczelnienie obręczy czyli obklejenie jej taśmą uszczelniającą. Należy pamiętać o tym, aby szerokość taśmy uszczelniającej była odpowiednia do szerokości posiadanej obręczy. Taśmę należy nakleić „na zakładkę” czyli koniec taśmy ma zachodzić na jej początek oraz odtłuścić. Poleca się także stosowanie podwójnego obklejenia obręczy, dla wzmocnienia właściwości uszczelniającej przy stosowaniu dużego ciśnienia w oponach (szczególnie przy kołach szosowych). Stan’s NoTubes oferuje kilka szerokości taśm: 21, 25, 27, 30, 33, 36 oraz 39mm. Zasada doboru taśmy jest taka, że należy wybrać taśmę odrobinę szerszą niż szerokość wewnętrzna obręczy.
Gdy obręcz jest już obklejona taśmą, należy zrobić malutką dziurkę w miejscu, gdzie znajduje się otwór na wentyl. Do tego celu można użyć cienkiego szpikulca lub długopisu. W wykonaną dziurkę wkładamy wentyl i dokładnie go montujemy.
Wentyl do systemu bezdętkowego ma trochę inną budowę, niż standardowe wentyle w dętkach. Posiada on specjalny kształt, który lepiej dopasowuje się do profilu obręczy i zapobiega wydostawaniu się płynu uszczelniającego oraz oczywiście spadkowi powietrza. W ofercie Stan’s NoTubes można znaleźć wentyle o długości 35mm, 44mm oraz 55mm. Występują one w dwóch wersjach: zwykłej oraz czarnej wykonanej z aluminium, a różnią się od siebie przede wszystkim wagą i kolorem (wersja zwykła ma kolor srebrny). Wentyle Stan’s NoTubes posiadają wymienny wkład. Po jego wyjęciu można wlać płyn do opony bezpośrednio przez wentyl.
Po zamontowaniu wentyla obręcz jest już gotowa do uszczelnienia. Przejdźmy zatem do kwestii opon.
Opony kompatybilne z systemem bezdętkowym są często nieco cięższe od zwykłych opon, ponieważ ich ścianki są grubsze. Są przez to bardziej odporne na przebicia. Kolejną cechą charakterystyczną opon tubeless ready jest to, że ciaśniej wchodzą na obręcz.
MONTAŻ OPONY TUBELESS
Oponę najlepiej założyć na jeden rant, aby móc swobodnie wlać do środka płyn uszczelniający. Ilość płynu należy określać na podstawie szerokości opony. Dla opony o szerokości 23-60mm zalecana ilość płynu to 60-90ml, natomiast o szerokości 63-100mm jest to 90-120ml.
PŁYN USZCZELNIAJĄCY
Płyny Stan’s NoTubes to uszczelniacze najwyższej jakości, bardzo cenione w środowisku kolarskim. Oprócz znanej zwykłej wersji płynu uszczelniającego, firma Stan’s wyprodukowała wersję RACE. Oba płyny różnią się konsystencją. Płyn RACE jest nieco gęstszy od zwykłej wersji i znajdują się w nim mikrokryształki o zwiększonej objętości, które lepiej radzą sobie z dużymi dziurami oraz nawet z rozcięciami. Ważne: płynu RACE nie można wlewać przez wentyl.
Po zaaplikowaniu płynu należy nałożyć drugą część opony na obręcz i przy użyciu kompresora lub specjalnej pompki z komorą pod ciśnieniem napompować koło. Znanym sposobem na szybkie napompowanie koła jest użycie nabojów CO2, jednakże w tym przypadku nie jest zalecane, ponieważ substancja wchodzi w reakcję z płynem uszczelniającym.
Gdy opona jest już osadzona na obręczy należy upewnić się, że płyn dobrze rozprowadził się po wewnętrznej powierzchni opony i tym samym doszło do uszczelnienia. W tym celu należy koło poobracać i potrząsać nim w powietrzu, pod różnymi kątami. Na tym kończy się proces uszczelnienia. Koło można włożyć do roweru i cieszyć się bezdętkową jazdą.
PO JAKIM CZASIE UZUPEŁNIĆ PŁYN I JAK TO ZROBIĆ?
Tak jak wspominaliśmy wcześniej, płyn uszczelniający można wlewać także przez wentyl. Aby to zrobić należy za pomocą specjalnie to tego przeznaczonego klucza wykręcić wkład wentyla, a następnie użyć aplikatora-strzykawki lub wlać płyn bezpośrednio z dzióbka najmniejszej butelki uszczelniacza Stan’s NoTubes. Zalecane jest, aby sprawdzać stan płynu co 4 miesiące.
Poniższy schemat przedstawia graficznie w jaki sposób można zrobić dolewkę płynu, bez zdejmowania opony.
MAM ZWYKŁE OBRĘCZE, CZY MOGĘ MIEĆ SYSTEM TUBELESS?
Da się przystosować zwykłe obręcze do systemu bezdętkowego. Stan’s NoTubes w swojej ofercie ma specjalne opaski na obręcze, które można kupić także w zestawach zawierających akcesoria potrzebne do uszczelnienia.
W skład takiego zestawu wchodzą:
– dwie opaski z wbudowanym wentylem
– butelkę płynu o pojemności 473ml
– rolka uniwersalnej taśmy uszczelniająca o szerokości 12mm
CO JEŻELI PŁYN NIE USZCZELNI DZIURY?
W takim przypadku z pomocą przychodzą produkty Maxalami. Są to specjalne, innowacyjne sznurki, które zapychają powstałą w oponie dziurę. Produkty Maxalami są świetnymi zestawami „ratunkowymi”. Są lekkie i poręczne co sprawia, że można je zabrać do kieszonki na każdą jazdę.
Podstawowym zestawem Maxalami jest zestaw BASIC. Zawiera on 5 sznurków o grubości 3,5mm oraz szydełko, pozwalające w prosty sposób umieścić sznurek w otworze powstałym w oponie. Tak załatana opona jest całkowicie sprawna i umożliwia kontynuację jazdy.
Zestaw MAXI oprócz szydełka i 5 sznurków o grubości 3,5mm zawiera także 5 sznurków o grubości 1,5mm (Maxanossi), które przeznaczone są do łatania mniejszych otworów. Mogą być także stosowane w oponach szosowych. Zestaw zawiera jeszcze specjalny szpikulec, który służy do oczyszczenia otworu przed zastosowaniem sznurka.
TWISTER jest propozycją dla osób, które nie lubią wozić niczego w kieszonkach. Zestaw umożliwia na schowanie szydełka w kierownicy – w miejscu, gdzie zakłada się korek, lub w otworze korby.
Aby bezpiecznie wozić szydełko w kieszonce można wypróbować wersję tubkową. Maxalami BASIC TUBE, TUBE PLUS i ROAD TUBE to zestawy zawierające sznurki i szydełko i schowane w poręczną tubkę, idealną do kieszonki.
Basic Tube zawiera szydełko oraz 5 sznurków o szerokości 3,5mm, Tube Plus to szydełko, 3 sznurki o szerokości 3,5mm oraz 5 sznurków o szerokości 1,5mm. Road Tube zawiera szydełko i 5 sznurków o szerokości 1,5mm.
Oprócz wszystkich wymienionych tutaj sposobów na uniknięcie lub pozbycie się defektu, istnieje jeszcze jedno zabezpieczenie. Jeżeli z jakichś powodów nie możemy zastosować powyższych rozwiązań, możemy po prostu założyć do opony dętkę. Takie rozwiązanie na pewno pozwoli na dojechanie do punktu, gdzie możemy pozbyć się awarii.
